Kodeks cywilny daje spadkobiercom kilka rozwiązań w odniesieniu do zachowania się wobec przysługującego im spadku, spadkobiercy mogą:
- przyjąć spadek wprost – nie ograniczając swojej odpowiedzialności za długi spadkowe;
- przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza – ograniczając odpowiedzialność za zobowiązania spadkodawcy do wysokości spadku;
- odrzucić spadek.
Brak aktywności spadkobiercy i jego konsekwencje
Jednak wiele spraw po śmierci spadkodawcy zostaje nieuregulowanych. Spadkobiercy często Wynika to przede wszystkim z braku świadomości prawnej społeczeństwa oraz niechęci do korzystania z usług prawniczych i inicjowania postępowań przed organami administracji czy też sądem.
Brak działań ze strony uprawnionych niesie za sobą niepożądane skutki, chociażby dla dzieci spadkobierców, które w następstwie muszą podejmować działania, w celu dokonania stwierdzenia praw do spadku kilka pokoleń wstecz. Inną konsekwencją jest proste nabycie spadku, a więc nieograniczona odpowiedzialność za długi spadkowe, na przykład zaciągnięte przez spadkobiercę kredyty, wskutek niezłożenia oświadczenia o jego odrzuceniu. Taka sytuacja powoduje swoisty dramat tysięcy spadkobierców, którzy poprzez nieznajomość prawa są zobowiązani do ponoszenia nieograniczonej odpowiedzialności za długi zmarłych krewnych. W obowiązującym stanie prawnym spadek po upływie sześciu miesięcy od daty jego otwarcia spadkobierca nabywa z dobrodziejstwem inwentarza.
Milczące nabycie spadku
Co prawda zmiany w prawie, wprowadzone w 2015 roku, eliminują możliwość prostego nabycia spadku na skutek niezłożenia stosownego oświadczenia po upływie określonego okresu. Obecnie niezłożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, powoduje jego przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza, a to z kolei zwalnia z odpowiedzialności za długi spadkowe, przekraczające wartość spadku. Jednak tylko co do spadków, które otworzyły się po dacie wejścia w życie nowelizacji. Jeśli spadkodawca zmarł przed nowelizacją przepisów, nowe przepisy nie mają zastosowania. Ponadto nabycie spadku w ten sposób pociąga za sobą dla spadkobiercy obowiązek sporządzenia spisu inwentarza – aktywów i pasywów spadkowych. Komornik w świetle obowiązujących przepisów może sporządzić spis na wniosek i koszt spadkobiercy. Błędne jest więc przekonanie, że milczące nabycie spadku nie przysparza problemów. Doświadczony prawnik i jego pomoc w przeprowadzeniu niezbędnych formalności mogą okazać się nieocenione.
